Ja w liczbie mnogiej

Ja w liczbie mnogiej

(2012-09-07)

Wychowana w kibucu Jael Neeman zastąpiła autobiograficzne ja podmiotem zbiorowym – my. "Mówiliśmy w liczbie mnogiej. Tak się urodziliśmy i tak rośliśmy" – tłumaczy w książce "Byliśmy przyszłością", której polskie wydanie ukaże się 11 września w oficynie Czarne.

Wychowana w kibucu Jael Neeman zastąpiła autobiograficzne ja podmiotem zbiorowym – my. "Mówiliśmy w liczbie mnogiej. Tak się urodziliśmy i tak rośliśmy" – tłumaczy w książce "Byliśmy przyszłością", której polskie wydanie ukaże się 11 września w oficynie Czarne.

Tworzone w Izraelu kibuce miały realizować bliskie komunizmowi ideały, budować życie społeczne wyprane z indywidualizmu i własności prywatnej oraz wolne od "burżuazyjnego" modelu rodziny. Kibuce postawiły na wychowanie kolektywne. Dzieci nie mieszkały z rodzinami, lecz z dziećmi z innych rodzin. Wszystko robiły razem: uczyły się, pracowały w dziecięcych gospodarstwach, spędzały czas wolny, wspólnie odkrywały świat miłości i doznań seksualnych. W kibucach nie było miejsca na prywatność, a zatem i na indywidualność: ja zostało podporządkowane przez my. Mimo to nie znikło.

Konstanty Gebert, publicysta znany z łamów "Gazety Wyborczej", napisał: "Jak to jest, kiedy się jest w liczbie mnogiej? Dzieci kibucowe wychowywały się razem, bez rodziców, których mogły tylko odwiedzać, i same tworzyły swoje własne, odrębne społeczności. Wspomnienia Jael Neeman to opowieść o dorastaniu nie tyle nawet w zbiorowości, ile jako zbiorowość. Jest to też historia kibucu w Galilei i galeria zamieszkujących go fascynujących indywidualności: kibuc nie ujednolicał, lecz uwspólnotowiał. Jest to wreszcie historia o stawaniu się jednostką i rozstaniu ze wspólnotą: ruch kibucowy współtworzył Państwo Izrael, lecz współcześnie zmarniał i uwiądł. Ale nade wszystko jest to opowieść o wrażliwej dziewczynie, dorastającej w świecie, który jej samej, dziś dorosłej kobiecie, wydaje się bajeczny i odległy, jak bajeczne i odległe jest każde szczęśliwe dzieciństwo". (ike)