Wojna pamięci

Wojna pamięci

(2012-06-15)

Każda pamięć jest inna. Pamięci się zderzają, konfrontują, walczą ze sobą. Nawet po bardzo wielu latach. 10 lipca w oficynie "Czarne" ukaże się drugie wydanie książki Anny Bikont "My z Jedwabnego".

Każda pamięć jest inna. Pamięci się zderzają, konfrontują, walczą ze sobą. Nawet po bardzo wielu latach. 10 lipca w oficynie "Czarne" ukaże się drugie wydanie książki Anny Bikont "My z Jedwabnego".

Książka jest efektem m.in. dziesiątek rozmów ze świadkami wydarzeń z lipca 1941 roku, które rozegrały się w Jedwabnem, małym miasteczku pod Łomżą. "To kłamstwo, że w Jedwabnem Żydów zabili Polacy" – opowiada emerytowany lekarz z Warszawy, naoczny świadek wydarzeń. Zaprzecza temu, co w swojej książce napisał Tomasz Gross, przekonuje, że mieszkańcom Jedwabnego obce było "mszczenie się za to, że Żyd za Sowietów Polaka wydawał". Mieli nakłaniać Żydów pilnowanych przez – jak twierdzi świadek – trzech słabo uzbrojonych Niemców do ucieczki. Jednak Żydzi się nie bronili, gdy zamykano ich w stodole.

W Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie Anna Bikont znalazła relację innego dawnego mieszkańca Jedwabnego - Szmula Wasersztejna, która wskazuje na odpowiedzialność za zbrodnię miejscowych Polaków: "Zabijano niemowlęta u piersi matek, bito morderczo i zmuszano do śpiewów i tańców. Pokrwawieni, skaleczeni, zostali wszyscy wepchnięci do stodoły. Potem stodoła została oblana benzyną i podpalona. Po czym poszli bandyci po żydowskich mieszkaniach, szukając pozostałych chorych i dzieci. Znalezionych chorych zanieśli sami do stodoły, a dzieci wiązali po kilkoro za nóżki i przytaszczali na plecach, kładli na widły i rzucali na żarzące się węgle…".

"Anna Bikont poświęciła cztery lata na wydobycie z niepamięci faktów, którym dziś, między innymi dzięki tej książce, już nikt nie odważy się zaprzeczyć" – podkreśla wydawca, przypominając, że książka stanowiąca fragment wielkiej dyskusji o zachowaniu pamięci, została wyróżniona prestiżową nagrodą European Book Prize. (ike)